Lijst van socialistische staten

De lijst van socialistische staten omvat zowel huidige als vroegere socialistische staten. Socialistische staten zijn landen die in hun grondwet (op positieve wijze) refereren aan het socialisme of - in geval van vroegere socialistische staten - in hun grondwet naar het socialisme verwezen.

De meeste socialistische staten bestonden in de periode van na de Tweede Wereldoorlog tot aan de val van de Berlijnse Muur in 1989. Deze staten kenden vaak als officiële ideologie het marxisme-leninisme met als voornaamste kenmerken een eenpartijstelsel (of een de facto eenpartijstelsel), een planeconomie, een uitgebreid zorgstelsel, beperkte individuele vrijheden en democratisch centralisme. Het bekendste voorbeeld van een historische socialistische staat was de Unie van Socialistische Sovjet-republieken (USSR). De meeste marxistische landen waren satelliet- of cliëntstaten van de USSR, hoewel Joegoslavië en later de Volksrepubliek China een onafhankelijke koers van de USSR voerden en het tot spanningen kwam tussen deze landen en de Sovjetunie. Er waren echter ook staten die zichzelf als socialistisch zagen en als zodanig in hun grondwetten verwezen naar het socialisme, maar die duidelijk niet-marxistisch waren en in enkel geval zelfs afkerig waren van een ideologische vorm van het socialisme. Een voorbeeld van een niet-marxistisch socialistische staat was de Socialistische Republiek van de Unie van Birma. Zulke staten hadden meestal wel een aantal kenmerken gemeen met marxistisch socialistische staten, zoals een eenpartijstelsel. Op economisch vlak bekenden deze staten zich meestal tot een gemengde economie.

Socialistische staten op basis van het marxisme zijn na 1989 vrij schaars, de bekendste zijn de Volksrepubliek China en Cuba. Het aantal niet-marxistisch socialistische staten is echter nog aanzienlijk. De meeste van deze staten kennen een meerpartijenstelsel en bekennen zich tot de liberale democratie (bijvoorbeeld Algerije). Niet-marxistisch socialistische landen blijken duurzamer te zijn dan marxistische staten.

Op onderstaande lijst zijn geen landen opgenomen die worden geregeerd door socialistische of communistische partijen (al dan niet in coalitieverband met ander partijen) maar in hun grondwet niet verwijzen naar het socialisme.